Jak założyć fundację krok po kroku? Formalności, koszty i pułapki, których unikniesz

Marzysz o tym, by zmieniać świat na lepsze? Masz pomysł na realną pomoc i chcesz działać w sposób zorganizowany? Założenie fundacji to doskonały sposób na sformalizowanie swojej misji. Choć proces ten może wydawać się skomplikowany, dzięki naszemu przewodnikowi przejdziesz przez niego sprawnie i świadomie. Oto kompletna ścieżka – od pomysłu do wpisu w KRS.

Krok 1: Fundator i Akt Fundacyjny – Fundament Twojej Organizacji

Wszystko zaczyna się od fundatora – osoby lub osób prawnych, które decydują się przeznaczyć część swojego majątku na realizację określonego, społecznie lub gospodarczo użytecznego celu. To właśnie wola fundatora jest iskrą zapalną.

Kluczowym dokumentem na tym etapie jest akt fundacyjny. Musi on zostać sporządzony w formie aktu notarialnego – jest to warunek konieczny. W akcie fundacyjnym fundator oświadcza o ustanowieniu fundacji i wskazuje:

1. Cel fundacji: Musi być on społecznie lub gospodarczo użyteczny (np. ochrona zdrowia, rozwój kultury, pomoc społeczna, ochrona środowiska).
2. Składniki majątkowe przeznaczone na realizację tego celu (tzw. kapitał założycielski).

Wskazówka eksperta: Cel fundacji warto określić stosunkowo szeroko, ale precyzyjnie. Zbyt wąskie ramy mogą w przyszłości ograniczyć możliwości działania, gdy pojawią się nowe pomysły na realizację misji.

Krok 2: Statut Fundacji – Konstytucja Twoich Działań

Równolegle z aktem fundacyjnym należy przygotować statut fundacji. To najważniejszy dokument wewnętrzny, który będzie regulował całą jej działalność. Ustawa o fundacjach precyzuje, co musi się w nim znaleźć:

• Nazwa i siedziba fundacji.
• Wysokość i składniki majątku (kapitału założycielskiego).
• Cele, zasady, formy i zakres działalności.
• Skład i organizacja Zarządu, a także sposób jego powoływania oraz obowiązki i uprawnienia.
• Postanowienia dotyczące ewentualnych zmian statutu oraz likwidacji fundacji.

Statut jest ustalany przez fundatora. To on decyduje, kto będzie zarządzał fundacją i jakie będzie miał kompetencje. Dobrze napisany statut to gwarancja sprawnego funkcjonowania organizacji w przyszłości.

Krok 3: Kapitał Założycielski – Pierwszy Wkład w Misję

Fundator zobowiązuje się do wniesienia kapitału założycielskiego. Mogą to być pieniądze, papiery wartościowe, a także nieruchomości czy ruchomości. Prawo nie określa minimalnej kwoty kapitału dla fundacji, która nie będzie prowadzić działalności gospodarczej. Przyjmuje się jednak, że powinna to być kwota umożliwiająca rozpoczęcie działalności (w praktyce często jest to ok. 1000 – 2000 zł).

Jeśli fundacja ma prowadzić działalność gospodarczą, wartość środków majątkowych przeznaczonych na ten cel nie może być mniejsza niż 1000 zł.

Krok 4: Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS)

Gdy masz już akt fundacyjny i statut, czas na finał, czyli złożenie wniosku o rejestrację do odpowiedniego wydziału gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), właściwego ze względu na siedzibę fundacji.

Wniosek składa się elektronicznie przez Portal Rejestrów Sądowych (PRS). Do wniosku na formularzu KRS-W20 należy dołączyć m.in.:

• Statut fundacji.
• Oświadczenie o ustanowieniu fundacji (akt notarialny).
• Uchwałę o powołaniu Zarządu (a ewentualnie także innego organu kontroli, np. Rady Fundacji).
• Dowód wniesienia opłaty sądowej.

Z chwilą wpisu do KRS fundacja uzyskuje osobowość prawną i może w pełni legalnie rozpocząć działalność.

Pułapki i Błędy, Których Warto Uniknąć

Zakładanie fundacji to proces, w którym łatwo o pomyłkę. Na co zwrócić szczególną uwagę?

• Niejasny cel w statucie: Zbyt ogólny lub zbyt wąski cel może być kwestionowany przez sąd lub utrudniać pozyskiwanie funduszy w przyszłości.
• Konflikt kompetencji w organach: Upewnij się, że podział obowiązków między Zarządem a np. Radą Fundacji jest klarowny i nie prowadzi do sporów.
• Brak myślenia o przyszłości finansowej: Już na etapie planowania warto pomyśleć o przyszłych obowiązkach i kosztach stałych. Profesjonalna obsługa księgowa fundacji to partner, który pomoże przygotować organizację na wyzwania finansowe i uniknąć pułapek w przyszłości.

Koszty Związane z Założeniem Fundacji

Na jakie wydatki należy się przygotować?

• Taksa notarialna: Koszt sporządzenia aktu fundacyjnego u notariusza (zazwyczaj od 200 do 500 zł, w zależności od miasta i wartości kapitału).
• Opłata za wpis do KRS: 250 zł (dla fundacji nierejestrującej działalności gospodarczej) lub 600 zł (rejestracja w rejestrze przedsiębiorców).

Co Dalej? Życie Po Rejestracji

Uzyskanie numeru KRS to dopiero początek! Po rejestracji fundacja musi uzyskać numer NIP i REGON (zazwyczaj nadawane automatycznie) oraz otworzyć firmowe konto bankowe. Od tego momentu rozpoczynają się regularne obowiązki, takie jak prowadzenie księgowości i roczna sprawozdawczość.

Prawidłowe prowadzenie dokumentacji i terminowe rozliczenia to podstawa wiarygodności każdej organizacji. Aby móc w pełni skupić się na realizacji misji, a nie na walce z przepisami i terminami, wiele nowo powstałych fundacji powierza swoje finanse specjalistom. Kompleksowe wsparcie można znaleźć na stronach takich jak https://www.biurorachunkowe-owczarzak.pl.